Η στοματική υγιεινή των παιδιών
Οι δύο κύριες νόσοι του στόματος που μπορούν να εμφανιστούν στα παιδιά είναι η
τερηδόνα και η ουλίτιδα. Υπεύθυνη γι’ αυτές είναι μια κολλώδης, άχρωμη στρώση βακτηριδίων η οποία δημιουργείται συνέχεια πάνω στα δόντια μετά από το φαγητό, η οδοντική μικροβιακή πλάκα. Η μεμβράνη αυτή μπορεί να απομακρυνθεί
μόνο με το βούρτσισμα των δοντιών. Αν τα δόντια δεν βουρτσίζονται , στην επιφάνεια τους συσσωρεύονται όλο και περισσότερα μικρόβια τα οποία παράγουν κολλώδεις ουσίες που αυξάνουν τον όγκο της πλάκας και οξέα τα οποία διαλύουν το σμάλτο των δοντιών.
Το καθημερινό συχνό βούρτσισμα των δοντιών έχει σαν στόχο την απομάκρυνση της οδοντικής μικροβιακής πλάκας . Πέρα όμως από την απομάκρυνση των τροφών σημασία έχει και η καθιέρωση
σωστών διατροφικών συνηθειών από μικρή ηλικία. Μία υγιής και ισορροπημένη διατροφή που θα περιλαμβάνει μεταξύ άλλων
άφθονα φρούτα και λαχανικά, γάλα και γαλακτοκομικά προϊόντα, θα συμβάλλει στην διατήρηση της υγείας των δοντιών. Αντίθετα, η συχνή κατανάλωση σακχαρούχων τροφών ανάμεσα στα γεύματα και ιδιαίτερα τροφών με κολλώδη σύσταση ( όπως είναι π.χ. οι καραμέλες ) θα ευνοήσει την εμφάνιση τερηδόνας στα ευαίσθητα παιδικά δόντια.
Ένα τρίτο βασικό στοιχείο στην πρόληψη της τερηδόνας αποτελεί η χρήση του φθορίου σε διαφορές μορφές. Το φθόριο, που περιέχεται κυρίως στο νερό, έχει την ικανότητα να ενσωματώνεται στο σμάλτο των δοντιών κανοντάς τα πιο ανθεκτικά στις επιθέσεις της τερηδόνας . Εάν κριθεί απαραίτητο μπορεί να χορηγηθεί από την παιδοδοντίατρο σε μορφή σταγόνων ή ταμπλέτας, ενώ στα παιδιά ηλικίας άνω των 6 ετών μπορεί να συστηθεί η καθημερινή χρήση φθοριούχων στοματοπλυμάτων στο σπίτι. Το φθόριο θα πρέπει επίσης να περιέχεται στην κατάλληλη αναλογία στις οδοντόκρεμες που χρησιμοποιούν τα παιδιά. Τέλος, ιδιαίτερη θέση στην πρόληψη της τερηδόνας κατέχει η τοπική εφαρμογή φθορίου στο οδοντιατρείο σε μορφή ζελέ που έχει γεύση φρούτων. Η μέθοδος αυτή εφαρμόζεται συνήθως κάθε εξάμηνο και είναι ευχάριστη και εντελώς ανώδυνη.
Ο οδοντίατρος ή ο παιδοδοντίατρος μπορεί ακόμη να προστατέψει τα δόντια των παιδιών και ιδιαίτερα τα μόνιμα με την εφαρμογή των προληπτικών καλύψεων οπών και σχισμών. Οι προληπτικές αυτές καλύψεις προστατεύουν τις μασητικές επιφάνειες των πίσω δοντιών, που λόγω των έντονων σχισμών που εμφανίζουν μπορούν να τερηδονιστούν εύκολα. Πρόκειται για διαφανή ή λευκά υλικά που γεμίζουν τις σχισμές αυτές και δεν επιτρέπουν στις τροφές και τα μικρόβια να παγιδευτούν στα σημεία αυτά και να προκαλέσουν τερηδόνα. Η εφαρμογή τους είναι γρήγορη και απλή και μπορεί να προστατεύσει αποτελεσματικά τα δόντια για πολλά χρόνια.
Η σωστή φροντίδα των δοντιών θα πρέπει να ξεκινά με την εμφάνιση του πρώτου νεογιλού δοντιού. Οι γονείς θα πρέπει να καθαρίζουν το πρώτο αυτό δοντάκι με μια βρεγμένη γάζα μετά από κάθε τάισμα και λίγο αργότερα, όταν τα δοντάκια πληθύνουν με μια μαλακή παιδική οδοντόβουρτσα. Αν το μικρό παιδί θέλει μπορεί να δοκιμάσει να βουρτσίσει τα δοντάκια του μόνο του.
Μέχρι την ηλικία πάντως των 6 –7 χρονών, όπου το παιδί αποκτά μεγαλύτερη κινητική δεξιότητα, υπεύθυνοι για το σωστό βούρτσισμα των δοντιών είναι οι γονείς. Ιδιαίτερα το βραδινό βούρτσισμα θα πρέπει πάντα να γίνεται ή να επιβλέπεται από κάποιον μεγάλο. Η οδοντόκρεμα που χρησιμοποείται θα πρέπει να είναι παιδική ώστε να περιέχει την κατάλληλη ποσότητα φθορίου, που θα προστατέψει τα παιδικά δόντια από την τερηδόνα χωρίς να διατρέχουν όμως κάποιο κίνδυνο τα παιδιά από την τοξικότητά της σε περίπτωση που την καταπιούν. Στις μικρές ηλικίες εξάλλου συνιστάται η χρήση πολύ μικρής ποσότητας οδοντόκρεμας, καθώς τα πολύ μικρά παιδιά δεν μπορούν να ελέγξουν πλήρως το αντανακλαστικό της κατάποσης.
Η χρήση του οδοντιατρικού νήματος μπορεί να βοηθήσει πιο αποτελεσματικά στην απομάκρυνση των τροφών που παγιδεύονται ανάμεσα στα δόντια, θα πρέπει όμως πάντα να γίνεται μετά την ηλικία των 3 χρόνων και πάντα με την βοήθεια των γονέων μέχρι την ηλικία των 7 χρόνων.
Μία ιδιαίτερα καταστροφική μορφή τερηδόνας που μπορεί να προληφθεί είναι η τερηδόνα του θηλασμού που μπορεί να εμφανιστεί σε μωρά αλλά και σε μεγαλύτερα παιδιά, που πίνουν το γάλα τους με το μπιμπερό ενώ κοιμούνται ή που χρησιμοποιούν πιπίλα βουτηγμένη σε μέλι ή ζάχαρη. Το γάλα ή το μέλι και η ζάχαρη που μένουν πάνω στα δόντια, ιδιαίτερα τη νύχτα που η έκκριση του σάλιου στο στόμα μειώνεται, προκαλούν την ταχύτατη εμφάνιση τερηδόνας. Το τάισμα του παιδιού θα πρέπει επομένως να γίνεται πάντα ενώ αυτό είναι ξύπνιο, και τα δόντια του να είναι πάντα καθαρά όταν αυτό κοιμάται.
Η προστασία της στοματικής υγείας των παιδιών βρίσκεται στα χέρια των γονιών. Οι γονείς θα πρέπει να πηγαίνουν τακτικά τα παιδιά τους στον οδοντίατρο από πολύ μικρή ηλικία. Ο οδοντίατρος θα μπορέσει έτσι να προτείνει ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα προληπτικής φροντίδας που οι γονείς θα φροντίσουν να ακολουθήσουν. Η σωστή φροντίδα των δοντιών στο σπίτι σε συνδυασμό με τις τακτικές επισκέψεις στον οδοντίατρο και με μια σωστή και ισορροπημένη διατροφή θα χαρίσουν στο παιδί σωστές συνήθειες και υγιές χαμόγελο για μια ζωή!
